Cocktail là gì? Lịch sử phát triển của cocktail

Cocktail không còn là một thứ đồ uống xa lạ với mọi người. Nhưng Cocktail là gì? Cocktail có từ khi nào? Và những câu chuyên xoay quanh nó thì không phải ai cũng biết. Hôm nay, Hotelcareers sẽ hé lộ với các bạn những bí mật về thứ đồ uống mê hoặc này.

Cocktail là gì?

Cocktail là tên gọi của loại đồ uống được kết hợp từ rượu với các loại nước hoa quả hoặc các loại nguyên liệu, hương liệu khác. Mục đích của sự kết hợp này là tạo ra một thứ đồ uống có nồng độ cồn thấp hơn rượu, mùi vị hấp dẫn, uống ngon miệng và đặc biệt vẫn gây hưng phấn cho người thưởng thức.

Lịch sử hình thành và phát triển của cocktail

Để trả lời cho câu hỏi cocktail là gì thì trước tiên chúng ta sẽ cùng tìm hiểu xem cocktail ra đời từ khi nào, lịch sử hình thành và phát triển ra sao.

Các giai thoại về cocktail

Có rất nhiều giai thoại kể về món cocktail huyền thoại này, thường thì người ta căn cứ vào tên gọi cocktail , nó bao gồm từ cock (Gà trống) và tail (Cái đuôi) ghép lại thành cocktail có nghĩa là đuôi con gà trống. Và xoay quanh có biết bao câu chuyện.

Giai thoại 1: Trong quán bar ở Mỹ có một con gà trống được làm bằng sứ, hàng ngày người phục vụ đổ các loại rượu thừa vào đó. Loại rượu này được rót ra từ đuôi con gà và sau đó bán với giá rất rẻ. Lạ thay, nó lại là thứ thức uống tuyệt ngon. Và thuật ngữ cocktail ra đời từ đó.

Giai thoại 2: Dược sỹ Antoine Peychaud sống tại New Orleans được xem là người pha chế cocktail đầu tiên, ông lấy nước đắng pha với rượu và cho nó vào cái cốc tên tiếng Pháp là Coquetier (loại cốc dùng để luộc trứng) đem ra phục vụ. Những người Mỹ uống và cảm thấy rất ngon, nhưng họ lại không đọc rõ được, họ đánh vần nó là cocktail và nó trở thành tên gọi ngày nay”.

Giai thoại 3: Trong thời kỳ lập quốc ở Mỹ, chọi gà là thú chơi được ưa chuộng, luật chơi là hễ ai chiến thắng sẽ được thưởng một chiếc lông đuôi của con gà thua và một chầu rượu với lời chúc “On the cock’s tail”. Và cái tên cocktail ra đời từ đó.

Giai thoại 4: Đây có lẽ là giả thuyết hợp lý nhất về sự ra đời của cocktail. Chuyện kể rằng:

Vào khoảng thế kỷ 19, có một chủ đồn điền giàu có sống ở miền viễn Tây xa xôi của nước Mỹ. Dù có tất cả mọi thứ, nhưng ông chỉ yêu quý nhất cô con gái xinh đẹp và một con gà trống.

Con gái ông xinh đẹp, quyền thế nhưng lại đem lòng yêu một chàng cao bồi nghèo khổ, chuyện này đương nhiên là không được chấp nhận. Cô gái rất buồn! Cô nghĩ ra một kế là đem giấu con gà trống của ông đi. Ông chủ đồn điền không cách nào tìm thấy, ông ra giá nếu ai tìm được con gà ông sẽ gả con gái cho.

Dĩ nhiên, người tìm thấy chính là chàng cao bồi nghèo khổ. Ông chủ giữ lời hứa gả con gái cho chàng. Trong buổi tiệc rượu vui vẻ, ông ra lệnh người làm lấy tất cả rượu ra đổ chung vào một thùng để uống. Ông múc rượu ly và cắm lông đuôi con gà trống vào mời mọi người. Thật ngạc nhiên, ai cũng khen món rượu của ông, mọi người liên tục hỏi tên của nó. Ông không biết gọi là gì, chợt thấy chiếc đuôi gà, ông hô to “Cocktail” … “Cocktail”. Và thế là món cocktail ra đời từ đó.

Lịch sử phát triển của cocktail

Cocktail dù đã xuất hiện từ thế kỷ 16 (theo các giả thuyết), nhưng nó vẫn không thật sự phổ cập cho đến cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20 khi Mỹ ban bố luật cấm buôn bán rượu (Căn cứ vào nồng độ cồn).

Để lách luật các thương gia và chủ quán rượu đã cho pha rượu thành các loại cocktail có nồng độ cồn thấp. Uống rất ngon và vẫn gây phấn khích. Chính điều này đã làm cocktail phát triển mạnh mẽ. Và theo chân những người lính Mỹ trong thế chiến I, II sang châu Âu, châu Á, Cocktail trở nên phổ biến trên toàn thế giới.

Từ 1860-1920: Tại California, Cocktail Martinez gồm các thành phần là Vermouth ngọt, rượu Gin, trang trí bằng một quả anh đào đã ra đời, sau đó đổi tên thành Cocktail Martini. Đây được xem là loại Cocktail đầu tiên. Đến đầu thế kỷ 20, Martini nổi danh khắp nước Mỹ, rồi lan cả sang bên kia bờ Đại Tây Dương. Đây được coi là thời điểm bắt đầu sự lên ngôi của thứ đồ uống mới. Danh mục những loại cocktail kinh điển dần dần được nối dài và càng ngày càng trở nên phổ biến.

Từ 1920-1933: Hoa Kỳ cấm buôn bán rượu. Hiến pháp nước Mỹ được thay đổi lần thứ 18, đánh dấu bằng việc cấm sản xuất, buôn bán, xuất nhập khẩu rượu. Cocktail trở thành thứ đồ uồng gây phấn khích mà không phạm luật. Nhiều công thức cocktail mới được nghĩ ra trong những quán bar, câu lạc bộ phi pháp, những bữa tiệc giấu diếm ở những thành phố chính của Mỹ. cocktail không cồn-còn gọi là Mocktail (Sinh tố) cũng xuất hiện trong thời kỳ này.

Từ 1934-1959: Margarita nổi tiếng ra đời. Giai đoạn cách tân cho các công thức cocktail đã đến. Margarita, một trong những loại cocktail phổ biến nhất đã ra đời năm 1948.

Vào những năm 1970, Cocktail được làm chủ yếu từ rượu Gin, Whiskey hoặc Rum, và một lượng ít ỏi hơn của Vodka, nhưng sau đó Vodka được sử dụng nhiều hơn trong cocktail.

Cuối thế kỷ 20 là lúc Cocktail được phổ biến và tung hô khắp nơi trên thế giới. Cả văn học và phim ảnh đều góp phần tạo ra cho cocktail một hình ảnh lãng mạn, đẳng cấp. Giới sành điệu khó có thể bỏ lỡ cơ hội thể hiện sự sang trọng, tinh tế của mình. Vậy nên nhiều người chọn nâng một ly cocktail trong quán bar, nhà hàng, tiệc đứng….

Các bộ phim liên quan đến cocktail như: Hey Bartender, Người pha chế rượu, Cheers, đặc biệt là bộ phim “Quán rượu tình yêu” với sự góp mặt của Tom Cruise, trong đó sử dụng kỹ thuật trình diễn Flair Bartending.

Phân loại cocktail

Có nhiều cách để phân loại cocktail, từ việc dựa trên thành phần chính, hương vị, độ mạnh, đến cách pha chế và lịch sử. Dưới đây là một số cách phổ biến để phân loại cocktail:

Theo thành phần chính:

• Rum-based: Các cocktail dựa trên rượu rum là thành phần chính như Mojito, Daiquiri, và Piña Colada.
• Gin-based: Cocktail với gin là thành phần chính như Martini, Negroni, và Gin Fizz.
• Vodka-based: Các loại cocktail dựa trên vodka như Moscow Mule, Bloody Mary, và Cosmopolitan.
• Whiskey-based: Cocktail sử dụng whiskey như Old Fashioned, Manhattan, và Whiskey Sour.

Theo hương vị:

• Ngọt: Cocktail có hương vị ngọt ngào, thường sử dụng đường, siro, hoặc trái cây như Mai Tai, Margarita, và Daiquiri.
• Chua: Có chứa thành phần chua như chanh, dưa hấu hoặc siro chanh làm điểm nhấn hương vị như Margarita, Whiskey Sour, và Cosmopolitan.
• Đắng: Các loại cocktail có hương vị đắng như Negroni, Americano, và Martini.

Theo độ mạnh:

• Cocktail mạnh: Có nồng độ cồn cao như Manhattan, Old Fashioned, và Negroni.
• Cocktail nhẹ: Có nồng độ cồn thấp và thường được pha chế với nước lẫn các nguyên liệu khác như Mojito, Spritz, và Bellini.

Theo cách pha chế:

• Stirred: Là các loại cocktail được khuấy nhẹ hoặc lắc nhẹ với đá hoặc không có đá như Martini hoặc Manhattan.
• Shaken: Là các loại cocktail được lắc cùng đá để làm lạnh và tạo bọt như Margarita hoặc Daiquiri.

Theo lịch sử hoặc nguồn gốc:

• Cocktail cổ điển: Được pha chế từ lâu và trở thành kinh điển như Martini, Old Fashioned, và Sazerac.
• Cocktail hiện đại: Các loại cocktail mới được phát triển gần đây hoặc có sự sáng tạo mới trong cách kết hợp nguyên liệu.

Mỗi cách phân loại đều giúp người thưởng thức hiểu rõ hơn về đặc tính và hương vị của từng loại cocktail cũng như cách chế biến chúng. Dưới đây là tên một số loại cocktail nổi tiếng thế giới:

• Martini: Loại cocktail cổ điển với gin hoặc vodka, Vermouth và thường được trang trí với vỏ cam hoặc hạt dưa.
• Margarita: Có nguồn gốc từ Mexico, được làm từ tequila, triple sec (như Cointreau hoặc Grand Marnier), và nước cốt chanh.
• Old Fashioned: Một trong những cocktail cổ điển nhất, được pha chế từ whiskey, đường, và bitters, thường trang trí với vỏ cam hoặc quả cherry.
• Negroni: Gồm gin, Campari, và Vermouth, có hương vị đắng ngọt đặc trưng.
• Daiquiri: Có nguồn gốc từ Cuba, là sự pha trộn giữa rum, đường, và nước cốt chanh.
• Cosmopolitan: Cocktail nổi tiếng từ thập niên 90 với vodka citrus, Cointreau, nước cốt chanh và cranberry juice.
• Manhattan: Sử dụng rye whiskey hoặc bourbon, Vermouth, và bitters, thường được trang trí với quả cherry.
• Piña Colada: Cocktail có nguồn gốc từ Puerto Rico, được làm từ rum, sữa dừa và nước cốt dừa, thường được phục vụ với đá và trang trí bằng lát dừa.
• Moscow Mule: Bao gồm vodka, ginger beer và nước cốt chanh, thường được phục vụ trong ly đồng.
• Whiskey Sour: Sử dụng whiskey, đường, nước cốt chanh, thường được trang trí với quả cherry hoặc lát cam.

Các loại ly cocktail

Tùy từng loại cocktail uống nhanh – Short drink (10-20 phút) hoặc lâu – Long drink (30 phút trở lên) hoặc một số đặc trưng khác mà dùng cốc. Thường dùng 4 loại chính: Tumbler (lùn, chiều cao bằng đường kính), Highball glass (cao, chiều cao gấp 2,3 lần đường kính), Champagne glass (Cốc uống Champagne), Classic Cocktail glass (hình chữ Y). Cụ thể:

• Ly Coupe: Ly có hình dạng giống cái mũ có miệng rộng và thường được sử dụng cho các loại cocktail cổ điển như Martini.
• Ly Highball: Loại ly cao và hẹp, thường được dùng cho các cocktail có phần nước nhiều như Mojito hoặc Gin and Tonic.
• Ly Old Fashioned: Thường có hình dạng ngắn, to và có đáy rộng, được dùng cho cocktail có độ cồn cao như Old Fashioned hoặc Manhattan.
• Ly Collins: Tương tự như ly Highball, nhưng có kích thước lớn hơn, thích hợp cho các loại cocktail như Tom Collins.
• Ly Martini: Có hình dạng hòa nhịp, với phần miệng nhỏ hơn, thường được sử dụng cho các loại Martini.
• Ly Champagne Flute: Dài và thon, dành cho việc phục vụ rượu champagne hoặc các loại cocktail có phần nước lên men.
• Ly Shot: Dùng để uống một lúc một lượng nhỏ đồ uống cồn, thường dùng cho các loại cocktail như Tequila Shot hoặc Kamikaze.
• Ly Tumbler: Ly đa dụng, thường có hình dáng lớn, có thể được sử dụng cho nhiều loại cocktail khác nhau như Whiskey Sour hoặc Margarita.
• Ly Hurricane: Có hình dạng cong và thường được dùng cho các cocktail pha chế có hương vị trái cây hoặc rượu rum như Hurricane.
• Ly Margarita: Thường có hình chóp tam giác, dành riêng cho việc phục vụ Margarita, có thể được phủ đá hoặc muối ở mép ly.
• Ly Copper Mule Mug: Thường được dùng cho các cocktail như Moscow Mule, có thể làm từ đồng hoặc inox với bề mặt bóng và cách nhiệt tốt.
• Ly Nick and Nora: Giống như ly Coupe nhưng thường nhỏ hơn, được sử dụng cho các cocktail được phục vụ trong lượng nhỏ như Daiquiri.
• Ly Pilsner: Thường dùng cho bia, nhưng cũng có thể được sử dụng cho các loại cocktail như Michelada hoặc Radler.
• Ly Mason Jar: Phổ biến trong việc phục vụ cocktail pha chế nguyên liệu tự nhiên hoặc thức uống có tính tự chủ, như các loại cocktail ở dạng Jar Cocktails.
• Ly Beer Stein: Ly thường có thiết kế dành cho bia với nắp đậy, đặc biệt phổ biến trong các lễ hội hoặc sự kiện chủ đề bia.

Cách pha chế cocktail

Có hàng ngàn công thức pha chế Cocktail khác nhau, đòi hỏi người pha chế phải có chuyên môn nhất định. Mặc dù vậy, có những công thức khá đơn giản người bình thường có thể tự pha cho mình hoặc gia đình. Với những người sành uống họ có thể pha các loại Cocktail phức tạp, hoặc theo sở thích cá nhân, pha thế nào cũng được miễn sao uống thấy ngon.

Vị và độ mạnh của các loại cocktail đều được chia làm 5 mức. Cách pha các loại cocktail này được chia làm 4 kiểu: Shake, Stir, Build, Blend. Tương ứng với nó là các dụng cụ : Shaker, Mixing glass, Glass, Blender (Thường kí hiệu bằng hình vẽ nhỏ trong công thức pha).

Các loại cocktail hiện đại thường gồm 3 thành phần chính:

• Nguyên liệu chính có cồn như: Vodka, Whiskey, Gin, Rum, Tequila, vài loại rượu khác…
• Nguyên liệu tăng mùi vị (Main flavoring): Dùng để tăng mùi thơm của Base, đồng thời làm cho vị của nó dễ uống hơn. Ví dụ như nước hoa quả, rượu vang, thậm chí có thể là trứng gà hoặc kem.
• Thành phần đặc biệt (Special favoring): Dùng để thêm hương vị và màu sắc cho Base, ví dụ như Grenadinne, Blue curacao.

Việc pha chế cocktail thường đòi hỏi sự tỉ mỉ và tuân thủ các bước cơ bản để đảm bảo hương vị và trải nghiệm tốt nhất cho người uống. Dưới đây là quy trình cơ bản để pha chế một số loại cocktail:

Bước 1: Chuẩn bị nguyên liệu

• Rượu và chất tạo hương vị: Chọn loại rượu cần thiết cho cocktail và các nguyên liệu pha chế như siro, trái cây, nước cốt, hoặc bitters.
• Đá: Sử dụng đá đủ lớn và loại phù hợp (đá đậm hoặc đá vừa) tùy thuộc vào yêu cầu của cocktail.
• Phụ kiện: Ly, shaker, stirring glass, strainer, que kem, muỗng đong, và các phụ kiện trang trí.

Bước 2: Pha chế

• Đo lường: Sử dụng jigger hoặc công cụ đo để đảm bảo lượng nguyên liệu chính xác.
• Kết hợp nguyên liệu: Đổ các nguyên liệu vào shaker hoặc stirring glass với đá tùy thuộc vào loại cocktail.
• Lắc hoặc khuấy: Nếu cocktail cần lắc, hãy đậy chặt shaker và lắc mạnh trong khoảng 10-15 giây. Nếu cần khuấy, dùng muỗng đong và khuấy nhẹ nhàng.
• Lọc ra ly: Sử dụng strainer để lọc cocktail ra khỏi đá hoặc các loại nguyên liệu thêm vào.

Bước 3: Trang trí và phục vụ

• Trang trí: Thêm phụ kiện trang trí như trái cây, lá thảo mộc, hoặc đường, muối ở mép ly nếu cần.
• Phục vụ: Đổ cocktail vào ly đã chuẩn bị và trang trí, sau đó đặt trên khay hoặc phục vụ trực tiếp cho người uống.

Lưu ý:

• Chất lượng nguyên liệu: Sử dụng nguyên liệu chất lượng tốt để có hương vị tốt nhất.
• Tỉ lệ pha chế: Tuân theo tỉ lệ pha chế được chỉ định cho mỗi loại cocktail để đảm bảo cân bằng hương vị.
• Kỹ thuật pha chế: Lắc hoặc khuấy đúng cách để kết hợp nguyên liệu một cách hoàn hảo.

Các bước này giúp tạo ra cocktail với hương vị cân đối và thú vị. Đừng ngần ngại thử nghiệm và tạo ra phiên bản riêng của bạn bằng cách thay đổi lượng nguyên liệu hoặc kỹ thuật pha chế!

Cách trang trí cocktail

Trang trí là bước không thể thiếu trong quy trình pha chế các loại cocktail. Bởi nó góp phần để ly cocktail trở nên hoàn hảo hơn về cả về hương vị lẫn hình thức. Thông thường, mỗi ly cocktail sẽ được trang trí theo một chủ đề chính để đảm bảo sự hài hòa. Dưới đây là một số cách phổ biến để trang trí cocktail:

• Trái cây tươi: Đặt lát hoặc miếng trái cây như cam, chanh, dưa hấu, dâu tây hoặc quả kiwi làm trang trí ở mép ly hoặc treo trên cạnh ly để tạo điểm nhấn màu sắc và hương vị cho cocktail.
• Lá thảo mộc: Sử dụng lá bạc hà, cây lưỡi hổ, hoặc lá bưởi để trang trí hoặc nhúng vào cocktail để tạo hương vị thêm.
• Dùng đường hay muối: Kẹp đường hoặc muối lên mép ly, đặc biệt là các loại ly Margarita để tạo điểm nhấn và hương vị cho mỗi ngụm uống.
• Chất lỏng trang trí: Sử dụng siro, syrup hoặc socola để vẽ hoặc tạo hình trang trí trên bề mặt cocktail.
• Que kem hoặc ống hút: Sử dụng que kem, ống hút màu sắc hoặc có hình dáng đặc biệt để thêm vào cocktail như một phụ kiện trang trí.
• Các loại đồ uống khác: Đôi khi, việc thêm vào cocktail một số đồ uống khác như dưa leo ngâm, quả cherry, hoặc các loại nguyên liệu tương tự có thể tạo ra trang trí độc đáo.
• Lá và hoa: Sử dụng lá hoặc hoa khô, hoặc cả hoa tươi để trang trí trên đỉnh ly hoặc treo vào cạnh ly.
• Dùng nghệ thuật foam hay bọt: Sử dụng foam được tạo từ cách pha chế đặc biệt hoặc bọt để tạo ra hình ảnh hoặc trang trí trên mặt cocktail.

Mỗi cách trang trí sẽ mang đến cho cocktail một diện mạo riêng biệt và làm tăng thêm sự hấp dẫn trực quan cho người uống.

Chúng ta vừa cùng nhau tìm hiểu Cocktail là gì? Và tất cả những gì về món coctail huyền thoại. Hi vọng, những thông tin kiến thức trên sẽ giúp ích cho các bạn trong công việc cũng như cuộc sống. Chúc các bạn sức khỏe và thành công!